Thông thường, rượu vang nên được uống hết trong một lần. Hoặc nếu muốn lưu trữ thì không nên vượt quá ba ngày nếu đã mở nắp. Bởi vì nếu như bạn để vang vượt qua thời gian đó quá lâu; thì bạn sẽ nhận thấy ngay những sự thay đổi tiêu cực. Chẳng hạn như vang sẽ chuyển sang màu nâu nhẹ và có mùi như đồng xu hoặc thậm chí là mùi dấm.
Vang bị oxy hóa có mùi như đồng xu hoặc mùi dấm
Tất cả những sự thay đổi đó đều là do vang bị oxy hóa quá độ. Quá trình này cũng giống như khi bạn cắt một trái táo. Và để nó trong môi trường quá lâu khiến nó bị biến nâu. Cũng như khi mùi vị của quả bơ bị thay đổi nhanh chóng nếu bị để lâu ngoài không khí.
Tham khảo thêm: Cặn trong rượu vang có nguy hiểm không
Trái cây bị oxy hóa
Quá trình oxy hóa có tác động xấu lên chất lượng vang?
Quá trình oxy hóa không phải lúc nào cũng xấu. Trong thực tế, nó chính là một trong những yếu tố quan trọng và then chốt trong hầu hết quá trình làm vang.
Vang trải qua nhiều dạng oxy hóa Một thời gian dài trước khi bạn bật nắp một chai vang, thì nó đã phải trải qua nhiều dạng oxy hóa. Đó có thể là sự tiếp xúc giữa vang và không khí trong suốt quá trình làm vang. Hoặc cũng có thể là không khí đã kịp len lỏi và chai vang sau khi đã được đóng chai.
Vai trò của quá trình oxy hóa lên hương và vị của vang
Tiếp theo hãy cùng tìm hiểu những sự tác động của oxy lên hương và vị vang.
Tìm hiểu khái niệm "drinking window"
Trước tiên, có một khái niệm mới trong rượu vang mà bạn cần biết, đó chính là “drinking window”.
Drinking window là thời điểm vang đạt đỉnh về hương và vị Những chai vang chất lượng đều có một thời điểm được xem như là đạt đỉnh về hương và vị. Và chính vì thế đó sẽ là thời điểm lý tưởng để bạn khui vang. Thời điểm đó được gọi là drinking window của vang.
Để đơn giản và dễ hiểu hơn, bạn có thể ví vang giống như một con người. Và drinking window chính là thời điểm người đó đạt đến độ tuổi đẹp nhất của một đời người.
Ảnh hưởng của oxy lên rượu vang
Oxy có thể sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến thời điểm drinking window của một chai vang. Nó có thể sẽ tác động đến vị của vang và khiến nó mất đi sự phức tạp đặc trưng, vốn là yếu tố quan trọng quyết định chất lượng của một chai vang.
Cho dù chai vang đó đang trong thời kỳ đỉnh cao về mùi vị. Nhưng bên cạnh đó, oxy cũng là một chất xúc tác giúp cho vang được bung tỏa hết các tầng mùi vị có trong nó. Nó có thể giúp làm mượt mà hơn độ tannin xù xì trong vang. Nó cũng có thể giúp lan tỏa hết các mùi vị đặc trưng như mùi các loại hạt, mùi đất, ...
Qúa trình oxy hóa giúp cho vang được bung tỏa hết các tầng mùi vị
Thậm chí, quá trình này còn giúp cho những mùi vị căn bản của vang được bẻ gãy thành những tầng mùi vị phức tạp hơn. Và đó cũng là nguyên lý cho sự ra đời của decanter. Có thể nói, đây là một quá trình cần thiết và không thể thiếu trong quy trình làm vang của hầu hết mọi chai vang đắt tiền.
Tất nhiên, đó là khi bạn biết cách sử dụng và kiểm soát quá trình oxy hóa một cách hợp lý nhất.
Quá trình oxy hóa là gì ?
Vậy quá trình oxy hóa thực ra là gì? Quá trình oxy hóa diễn ra khi rượu vang được tiếp xúc với oxy có trong không khí. Việc đó dẫn đến một chuỗi hiện tượng hóa học xảy ra. Khiến cho ethanol (mà chúng ta thường gọi là cồn) chuyển hóa thành acetaldehyde.
Đây cũng là thời điểm sản sinh ra màu sắc đặc trưng cũng như những tầng hương và mùi vị có trong vang như mùi cỏ, mùi các loại hạt, mùi táo.
Quá trình oxy hóa diễn ra trong công đoạn làm vang
Các công đoạn như vang được lên men trong thùng inox mở nắp; racking (lọc vang bằng phương pháp thủ công); bâttonage (quá trình ngâm lại bã nho với rượu vang); đều cho phép oxy trong không khí tiếp xúc với vang.
Ủ rượu vang trong thùng gỗ sồi
Quá trình oxy hóa cũng được xem là khá quan trọng trong công đoạn ủ rượu vang. Bằng chứng là, các nhà làm vang sử dụng các thùng ủ bằng gỗ hay bằng đất sét, đều được đục nhiều lỗ nhỏ như tổ ong lên thân. Ngay cả khi vang đã được đóng chai, quá trình oxy hóa vẫn được tận dụng một cách có chủ ý bởi các nhà sản xuất, thông qua các lỗ nhỏ trên nút bần.
Quá trình oxy hóa diễn ra khi vang đã được khui nắp
Khi bạn đã mở nắp chai vang, quá trình này cũng diễn ra và thậm chí còn diễn ra nhanh hơn. Bởi vì khi đó vang đã được tiếp xúc hoàn toàn với không khí, vốn có chứa 21% oxy.
Đây cũng là lý do cho sự ra đời của decanter. Và lý giải tại sao cần phải xoay ly vang trong quy trình thưởng thức vang chuyên nghiệp. Vì đó là khi bạn tạo điều kiện cho vang được bung tỏa và thỏa thích thể hiện hết mọi tầng hương và mùi vị có trong nó.
Song nếu bạn đã khui vang và để vang ngoài không khí quá lâu, chai vang của bạn sẽ bị oxy hóa quá độ dẫn đến hư. Ngay cả khi bạn đã cố gắng đóng lại thật chặt nắp chai vang đã được mở.
Kết luận
Chúng ta không nên xem quá trình oxy hóa như là một "tội đồ" đối với rượu vang. Bởi vì, nếu xét về mặt kỹ thuật, nó chính là một yếu tố cần thiết trong quá trình làm vang. Quá trình oxy hóa tác động lên rượu vang là một quá trình phức tạp.
Nó có thể khiến vang bị biến chất rất nhanh chóng nếu tiếp xúc với nó quá lâu. Nhưng bên cạnh đó, nó cũng là một chất xúc tác giúp vang có thể đạt được đến thời kỳ đỉnh cao nhất.